1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

مازوت‌سوزی، بلای جان تهرانی‌ها و عامل آلودگی هوا

۱۴۰۲ آذر ۱۳, دوشنبه

تهران یکی از آلوده‌ترین ایام سال را می‌گذراند. شاخص آلودگی هوا نشانگر هوای ناسالم برای گروه‌های حساس است. رئیس سازمان محیط زیست می‌گوید در زمستان نمی‌توانیم از مازوت‌سوزی اجتناب کنیم. اما مازوت وتأثیر آن برسلامتی چیست؟

https://p.dw.com/p/4Zl9s
نمایی از یک شهر در یک دود غلیظ به طوری که ساختمان‌ها به سختی دیده می‌شوند
نمایی از آلودگی هوای کلانشهر تهران در روز شنبه دوم دسامبر ۲۰۲۳ (۱۱ آذرماه ۱۴۰۲)عکس: Vahid Salemi/AP Photo/picture alliance

امروز دوشنبه ۱۳ آذر برای تهرانی‌ها یکی از آلوده‌ترین روزهای سال ۱۴۰۲ است. شاخص آلودگی در این روز عدد ۱۳۷ را نشان می‌دهد که به معنای آلوده و ناسالم‌بودن هوا برای گروه‌های حساس است.

با این حال به گفته کارشناسان هواشناسی عدد شاخص عددی میانگین است و در نقاطی همچون مناطق جنوبی تهران، آلودگی هوا بسیار بیشتر از این عدد است.

شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا "پاک"، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا "قابل قبول(سالم) یا متوسط"، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا "ناسالم برای گروه‌های حساس"، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا "ناسالم"، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا "بسیار ناسالم" و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا "خطرناک" است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بنابراین میانگین ۱۳۷ برای کیفیت هوای امروز دوشنبه ۱۳ آذر در تهران، به این معناست که در این شرایط توصیه می‌شود مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان از فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل خودداری کنند. گفته می‌شود این وضعیت برای دو روز آینده ادامه خواهد داشت.

مازوت‌سوزی، علت اصلی آلودگی هوای تهران؟

اما علت آلودگی هوای پایتخت نمی‌تواند تنها بنزین غیراستاندارد باشد. یک عضو شورای شهر تهران چند روز پیش در این زمینه افشاگری کرده است. سوده نجفی، عضو شورای شهر تهران علت اصلی آلودگی در تهران را مازوت‌سوزی می‌داند.

به گزارش خبرآنلاین، این عضو شورای شهر تهران هفته پیش در ۷ آذرماه به نقل از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست  گفته است که او  "قول نمی‌دهد در فصل زمستان مازوت‌سوزی انجام نشود".

بیشتر بخوانید: مازوت‌سوزی و هوای آلوده‌ای که تنها به تهران محدود نیست

عضو شورای شهر می‌گوید، مقام یادشده افزوده است که "وقتی کسی که مسئولیت اصلی در زمینه آلودگی هوا را دارد، چنین اظهاراتی را مطرح می‌کند، چه انتظاری از دیگر مسئولان باقی می‌ماند؟ شهروندان بدانند که یکی از دلایل آلودگی هوای شهر تهران در ۶ ماه دوم سال مازوت‌سوزی و موارد اینگونه است."

با رسیدن فصل سرما، بحث آلودگی هوا در شهرهای بزرگ به یکی از بحث‌های داغ هر محفلی تبدیل می‌شود. گفته می‌شود علت اصلی این مشکل چیزی نیست جز سوختی به نام "مازوت".

 مازوت چیست؟

مازوت نوعی نفت کوره به شمار می‌آید که کیفیت پایین و ویسکوزیته بالایی دارد و در نیروگاه‌های حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده می‌شود. در اروپا و ایالات متحده، ترکیب مازوت شکسته به گازوئیل تبدیل می‌شود. در گذشته، مازوت برای گرم کردن خانه‌ها در شوروری سابق و شرق دور مورد استفاده قرار می‌گرفت، چراکه آن‌ها تجهیزات لازم برای تبدیل مازوت به سایر محصولات پتروشیمی را نداشتند. در کشورهای غربی به کوره‌هایی که از مازوت استفاده می‌کنند، کوره‌های ضایعات‌سوز نیز می‌گویند.

بیشتر بخوانید: "راه حل" آلودگی هوا در ایران با دستکاری در استانداردهای علمی

طبق اعلام  سایت علمی و آموزشی "فرادرس"، مازوت که به طور عمده توسط کشورهای روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ترکمنستان و ایران تولید می‌شود برای گرم کردن بویلرها (دیگ بخار) جهت تولید بخار مورد استفاده قرار می‌گیرد چراکه این ماده، ‌گرمای سوختن بسیار بالایی دارد. از عوامل مهم در درجه‌بندی این سوخت باید به محتوای گوگرد آن اشاره کرد که متاثر از منبع اصلی آن است. در اصطلاحات مربوط به حمل و نقل به مازوت به طور معمول "نفت کثیف" (Dirty Oil) می‌گویند و از آن‌جایی که ویسکوزیته بسیار بالایی دارد، پمپ کردن آن به تجهیزات خاصی نیازمند است.

عوارض تنفسی ناشی از استنشاق دود مازوت

در اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی حاوی گوگرد همچون مازوت، ترکیباتی موسوم به Sox منتشر می‌شوند که بخش بیشتر آن‌را SO2 تشکیل می‌دهد SO2 یا دی ‌گوگرد دی اکسید گازی سمی است که برای سلامتی مضر است. این گاز، وزن بیشتری نسبت به هوا دارد و زمانی که غلظت آن در هوا به بیش از 500ppb برسد، بوی بدی خواهد داشت که در این سطح، کشنده خواهد بود.

این گاز در غلظت‌های پایین‌تر، درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، قرمزی چشم و افزایش احتمال بروز بیماری‌های قلبی و تنفسی را به همراه دارد.

محمدحسن آصفری، نماینده مجلس، درباره مازوت سوزی و انکار برخی مسئولین به سایت "انتخاب" گفته است: «کسانی که انکار کردند خودشان می‌دانند که بیشترین آلودگی را بعد از خودروها در کشور، مازوت سوزی ایجاد می‌کند.»

این نماینده مجلس می‌افزاید، وقتی نیروگاه‌های ما از مازوت استفاده می‌کنند، در واقع آلودگی را تشدید می‌کنند و بعد از خودرو‌ها، مازوت،سوزی بیشترین تاثیر را در آلودگی هوا دارد و این مسئله مهم است و نمی‌توان به سادگی ازکنار آن رد شد.

مرگ‌ومیر در اثر آلودگی هوا

داریوش گل‌علیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست می‌گوید، در بررسی‌های انجام شده توسط وزارت بهداشت در ۳۳ شهر، در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۶ هزار نفر به‌دلیل مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند که خسارت معادل آن ۱۱.۳ میلیارد دلار برآورد شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

طبق این گزارش، در همین سال تهران بیش از ۶ هزار مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا داشته که خسارت معادل آن ۳ میلیارد دلار است.