یک روز قبل از ۲۲ بهمن: <br> آزادی، دستگیری، حکم اعدام، اعتراف تلویزیونی

هفته‌ای که به ۲۲ بهمن ماه منتهی می‌شود، از آغازش هفته‌ی پرتنشی بود. اکبر منتجبی روزنامه‌نگار، احمد جلالی فراهانی، دبیر اخراج‌شده‌ی سرویس اجتماعی خبرگزاری مهر، مهسا جزینی، فعال کمپین یک میلیون امضا، زینب کاظم‌خواه، خبرنگار یک خبرگزاری دولتی، سمیه مومنی، روزنامه‌نگار و فعال کمپین یک میلیون امضا، سما بهمنی، فعال حقوق بشر در مهاباد، حسن ظهوری، خبرنگار خبرگزاری میراث فرهنگی و گردشگری و امیر صادقی، عکاس خبری، بازداشت‌شدگان روز یکشنبه ۱۸ بهمن بودند.

احسان مهرابی روزنامه‌نگار دیگری بود که روز نوزدهم بهمن ماه دستگیر شد.

’’کمیته گزارشگران حقوق‌بشر‘‘همچنین از بازداشت هشتمین عضو خود در روز دوشنبه نوزدهم بهمن ماه خبر داد. به گزارش این کمیته، ماموران دادستانی نظامی، ’’علی کلایی‘‘ را که دوران خدمت سربازی‌اش را در دانشکده افسری تهران می‌گذراند، دستگیر کردند. علی کلایی اوایل سال جاری نیز به مدت دو ماه بازداشت و با قرار وثیقه آزاد شده بود.

نیمه شب نوزده بهمن ماه، ماه‌فرید منصوریان، از فعالان محیط زیست در منزل مسکونی خود بازداشت شد. به گفته همسر وی، ماموران یک حکم کلی برای بازداشت به وی نشان داده و پس از تفتیش خانه و برداشتن مقداری از لوازم شخصی‌اش، وی را به نقطه نامعلومی بردند.

ماه فرید منصوریان ۵۵ سال دارد و پیش از این نیز در دهه شصت به مدت شش سال در زندان بوده است.

پیش از این نیز سحر قاسمی نژاد، دانشجوی دانشگاه تهران که پدرش از از اعدام‌شدگان دهه شصت است بازداشت شده بود.

همچنین مهین فهیمی همسر و امید منتظری فرزند یکی دیگر از اعدام‌شدگان دهه شصت نیز از مدتها قبل بازداشت شدند.

حبیب پرزین عضو اتحاد جمهوریخواهان در مورد علت دستگیری خانواده‌های زندانیان دهه شصت می‌گوید: «رژیم نمی‏خواهد باور کند که مردم و نسل جوان، بدون ارتباط با گذشته، بدون ارتباط با آن‏چه در دهه‏ی ۶۰ گذشته است، برضد این حکومت قیام کرده‏اند و خودشان مستقل دارند عمل می‏کنند. این‏ها دنبال سرنخ‏هایی می‏گردند و بر این اساس گاهی خارج و کشورهای خارجی را به عنوان سرنخ مطرح می‏کنند و گاهی در تحلیل‏ها و ارزیابی‏های خودشان، فعالین گذشته را در این قضیه مسئول می‏دانند».

ساعت ۳ صبح نوزده بهمن نیز مریم قنبری وکیل ۲۷ ساله و عضو گروه میدان زنان در منزل مسکونی‌اش در تهران بازداشت شد. وی از فعالان کمپین ’’نه به لایحه حمایت از خانواده‘‘ است.

همچنین نادر احسنی و خواهرش الهام از فعالان دانشجویی شامگاه نوزده بهمن در منزل پدری‌شان بازداشت شدند. نادر احسنی در ۱۶ آذر ۸۶ دستگیر شده و به یک سال زندان محکوم شده بود. الهام احسنی نیز استادیار دانشگاه بهشتی و یکی از اعضای سازمان حمایت از کودکان کار و خیابان است.

در نخستین ساعات بامداد روز سه‌شنبه ۲۰ بهمن، شش تن از ماموران امنیتی با حضور در منزل پدر همسر وحید پوراستاد، این روزنامه‌نگار را بازداشت کردند. علی ملیحی دیگر روزنامه‌نگاری است که صبح روز سه‌شنبه در منزل خود بازداشت شده است.

ملودی محمودی زنگنه، آهنگساز و ترانه‌سرا و از دوستان نیلوفر لاری ـ که هفته گذشته دستگیر شده بود ـ نیز در هفته‌ی منتهی به ۲۲ بهمن بازداشت شد.

همچنین نویسنده وبلاگ «دفترهای سپید بیگناهی» که با نام ’’امیر بامداد‘‘ مطالبش را منتشر می‌کرد در خانه‌اش بازداشت شده است.

به گزارش وبلاگ ’’مادران عزادار‘‘ همچنین طی روزهای اخیر ۱۰ تن از این مادران نیز بازداشت شده‌اند.

در این هفته‌ی پرتنش البته تعدادی نیز از بند رهایی یافتند. فروغ ميرزايی، وکيل دادگستری، مهين فهيمی و زهره تنکابنی از مادران صلح و علی نظری روزنامه‌نگار آخرین کسانی هستند که در ساعات پایانی ۲۰ بهمن ماه از زندان آزاد شدند.

در همان روز علیرضا بهشتی مشاور میرحسین موسوی و محمدرضا تاجیک استاد دانشگاه و مشاور خاتمی نیز از زندان آزاد شدند. محمدرضا تاجیک ساعاتی پس از آزادی در برنامه‌ای تلویزیونی ظاهر شد و تمامی جنبش اصلاحات را زیر سووال برد.

احکام صادر شده: از پنج سال زندان تا اعدام

۸ نفر از دستگیرشدگان روز عاشورا که پیشتر و در دادگاه بدوی به اعدام محکوم شده بودند، در دادگاه تجدیدنظر به حبس تعزیری محکوم شدند. اما حکم اعدام یک نفر در دادگاه تجدیدنظر تایید شد.

بهزاد نبوی، عضو سازمان مجاهدین انقلاب نیز در دادگاه تجدید نظر به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد.

کیان تاجبخش پژوهشگر ایرانی امریکایی نیز که در حوادث پس از انتخابات دستگیر شده بود، در دادگاه تجدیدنظر به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد. ’’قبول سمت مشاوره بنياد سوروس در ايران در جهت طراحی براندازی نرم عليه نظام جمهوری اسلامی ايران‘‘ از جمله اتهامات وی عنوان شده است.

شبنم مددزاده دانشجو و فعال زنان و برادرش فرزاد مددزاده نیز به ۵ سال حبس و تبعید به زندان رجایی‌شهر محکوم شدند.

ظاهرا انتقال زندانیان سیاسی به زندان رجایی‌شهر به یک ابزار فشار دیگر بر زندانیان و خانواده‌ی آنان تبدیل شده است. منصور اسانلو رئیس سندیکای کارگران شرکت واحد نیز روز سه‌شنبه ۲۰ بهمن‌ماه از زندان اوین به رجایی‌شهر انتقال داده شد.

پیش از این نیز احمد زیدآبادی و مسعود باستانی دو روزنامه‌نگار زندانی به این زندان منتقل شده بودند.

زندان رجایی‌شهر یا گوهردشت محل نگهداری زندانیان خطرناک با جرایمی چون قتل و قاچاق سنگین مواد مخدر است.

بهايیان باز هم مورد حمله قرار گرفتند

در ساعات اولیه روز چهارشنبه ۲۱ بهمن‌ماه، ماموران امنیتی به منازل چند تن از بهاییان تهران حمله کرده و هفت تن از آنان را دستگیر کردند.

به گزارش کمیته گزارشگران حقوق بشر، دلیل بازداشت این افراد از سوی نیروهای امنیتی اغتشاشگری عنوان شده است.

در روز عاشورا نیز تعداد دیگری از بهاییان بازداشت شدند و رسانه‌های دولتی اعترافاتی از آنان مبنی بر دست داشتن در اغتشاشات عاشورا را منتشر کردند.

حبیب پرزین فعال سیاسی مقیم آلمان در مورد علت فشارهای اخیر بر بهاییان چنین می‌گوید: «ستم بر علیه اقلیت‏های مذهبی، به‏خصوص بهایی‏ها، سابقه‏ای طولانی دارد و ربطی به جنبش سبز و جریانات اخیر ندارد. بهایی‏ها از ابتدای انقلاب اسلامی تحت ستم بودند. منتها جریان سرکوب بهایی‏ها اُفت و خیز خود را دارد؛ گاهی اوقات شدیدتر و گاهی اوقات هم خفیف‏تر پیش می‏رود. چه بسا به خاطر همین وقایع اخیر، فکر می‏کنند که بهایی‏ها هم ممکن است در این ماجرا دست داشته باشند و سرکوب را مقداری شدیدتر کرده‏اند».

ترس از ۲۲ بهمن، علت اصلی دستگیری‌ها

بسیاری از ناظران و تحلیلگران سیاسی بازداشت‌ها و فشارهای اخیر را نشانه‌ی ترس حکومت از روز ۲۲ بهمن می‌دانند. تا به امروز همه‌ساله روز ۲۲ بهمن روز قدرت‌نمایی طرفداران حکومت بود اما این بار با دعوت رسمی موسوی و کروبی برای حضور مردم معترض در راهپیمایی این روز و نیز تدارکات گسترده مردمی برای شرکت اعتراضی در ۲۲ بهمن، این روز می‌رود تا به ۲۲ بهمنی متفاوت تبدیل شود.

حبیب پرزین عضو اتحاد جمهوریخواهان معتقد است تظاهرات عاشورا چهره‌ی جمهوری اسلامی در منطقه را مخدوش کرد. به همین دلیل حکومت تمام تلاشش را میکند تا عاشورای دیگری تکرار نشود: «حکومت تمام تلاش‏اش را می‏کند برای این که از تظاهراتی که در وسایل ارتباط جمعی نمود بزرگی پیدا کند، جلوگیری کند. ‏آن‏ها خیلی کوشش می‏کنند خودشان را در منطقه‏ به عنوان یک رژیم مسلط، رهبر شیعیان و رهبر اسلام معرفی کنند. تظاهرات گذشته، به خصوص تظاهرات عاشورا، با عکس‏ها و تفاصیلی که به خصوص در روزنامه‏های عربی چاپ شد، مقدار زیادی آبروی آن‏ها را برد و الان دارند کوشش می‏کنند که چنین اتفاقی دوباره تکرار نشود. این دستگیری‏ها هم در چهارچوب همین پروژه است. به خاطر این که فکر می‏کنند اگر فعالین سیاسی دستگیر شوند یا بترسند و اقدامی نکنند، می‏تواند دامنه‏ی تظاهرات را کمی کوچک‏تر کند».

با این وجود آقای پرزین امیدوار است که حضور مردم در ۲۲ بهمن همانند حضورشان در عاشورا باشد: «می‏دانید که هرچه تدارک رژیم بیشتر باشد، هزینه‏ی شرکت در تظاهرات هم بالاتر است و این هزینه می‏تواند دستگیر شدن، زندانی شدن، اعدام شدن، شکنجه و تجاوز جنسی باشد. تمام این‏ها را مردم می‏دانند و می‏دانند چه هزینه‏ی سنگینی باید پرداخت کنند و به همین دلیل شرکت در تظاهرات زیاد ساده نیست. یعنی برای هر فردی تصمیم ساده‏ای نیست که در تظاهرات شرکت کند یا نکند. با وجود این، امیدوارم تظاهرات در حدی باشد که حداقل به اندازه‏ی عاشورا بتواند مخالفت مردم را نشان بدهد».

میترا شجاعی

تحریریه: بهمن مهرداد